เมนูกะปิ สูตรอาหารที่มีกะปิเป็นเครื่องปรุงหลักในการแต่งรสชาติ อาหารแบบง่ายๆทำกินเองได้ มีทั้ง เมนูต้ม เมนูผัด เมนูแกง เมนูทอด หลากหลายวัตถุดิบ กับข้าวจากกะปิ
สูตรอาหารแนะนำ เมนูอาหารที่มีกะปิ มีดังนี้
| น้ำพริกกะปิกุ้งแห้ง | น้ำพริกตะไคร้ |
| น้ำพริกกลางดง | น้ำพริกตาแดง |
กะปิ ภาษาอังกฤษเรียก shrimp paste คือ เครื่องปรุงรสชาติของอาหารประเภทหนึ่งให้รสเค็ม นิยมใช้ในการปรุงอาหารในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ อย่างประเทศไทย ลาว และ กัมพูชา กะปิมีหลายชนิด แต่ละชนิดจะมีความแตกต่างกันตามแต่ท้องถิ่น กะปินั้นคิดขึ้นโดยชาวประมงที่ต้องการจะดองกุ้งที่จับมาได้เพื่อเอาไว้รับประทานได้ในระยะเวลานานๆ หรือ อีกข้อสันนิษฐานหนึ่งกล่าวว่าเนื่องจากไม่สามารถขายกุ้งได้หมด จึงทำการดองเอาไว้ ไม่ว่าข้อสันนิษฐานจะเป็นอย่างไร แต่ข้อเท็จจริง คือ กะปิเป็นตำรับอาหารของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งในปัจจุบัน กะปิกลายมาเป็นหนึ่งในวัฒนธรรมอาหาร และสร้างรายได้ให้แก่ชุมชนต่าง ๆ จากการผลิตกะปิขาย
ประเภทของกะปิ
สำหรับการแบ่งประเภท หรือ ชนิดของกะปิ สามารถแบ่งตามวัตถุดิบในการทำกะปิ มี 3 ชนิด คือ กะปิเคยกุ้ง กะปิเคยปลา และ กะปิเคยกุ้งหวาน รายละเอียดของชนิดของกะปิ มีดังนี้
- กะปิเคยกุ้ง ใช้ตัวเคย นำมาหมักกับเกลือ และค้างคืนไว้ 1 คืน จากนั้นนำไปตากแดด เมื่อแห้งแล้วก็นำมาบดให้ละเอียด และ ตากแดดอีกครั้ง
- กะปิเคยปลา ใช้ปลาน้ำจืดนำมาหมักกับเกลือ
- กะปิเคยกุ้งหวาน เป็นกะปิชนิดตัวเคย แต่นำมาตากแดดและบดถึง 3 รอบ และนำมาผสมกับน้ำตาล
การเลือกซื้อกะปิ
สำหรับ กะปิที่ดี ต้องมีกลิ่นหอม ไม่คาว และ ไม่เค็มเกินไป ที่สำคัญต้องไม่มีสิ่งเจือปนใดๆ เช่น สารกันบูด สีผสมอาหาร หรือ ผงชูรส สีของกะปิควรมีสีม่วง การผลิตกะปิต้องถูกสุขลักษณะ หลักการเลือกซื้อกะปิ มีดังนี้
- วัตถุดิบในการทำกะปิ ต้องเป็นกุ้งเคย สดๆ และ สะอาด
- ปริมาณการใส่เกลือผสมในการหมัก ต้องมีปริมาณที่เหมาะสม
- สำหรับภาชนะในการใส่ เคยหมักต้องอากาศถ่ายเทได้ดี
- การบรรจุภาชนะ ต้องอัดกะปิให้แน่น อย่าให้มีอากาษ เนื่องจาก อากาศทำให้กะปิมีกลิ่นเหม็น
- การหมักกะปิ คุณภาพดีควรหมักอย่างน้อย 3 เดือน
ประโยชน์ของกะปิ
กะปิ วัตถุประสงค์ คือ การถนอมอาหาร และ การนำเอามาปรุงรสชาติของอาหาร คุณค่าทางดภชนาการของกะปิ ขนาด 100 กรัม ให้พลังงาน และสารอาหารสำคัญ ประกอบด้วย โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน กากใยอาหาร ฟอสฟอรัส แคลเซียม ธาตุเหล็ก วิตามินเอ ไรโบฟลาวิน และ ไนอาซิน สำหรับประโยชน์ของการกินกะปิ สามารถสรุปได้ดังนี้
- กะปิ มีแคลเซียมสูง ช่วยบำรุงกระดูกและฟัน ช่วยป้องกันโรคกระดูกพรุน
- กะปิ มีวิตามินบี12 บำรุงเลือด ช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง
- กะปิ มีโอเมก้า3 ช่วยบำรุงสมอง
- กะปิ มีจุลินทรีย์ชนิดดี ช่วยสร้างภูมิต้านทานโรค ทำให้ร่างกายแข็งแรง
โทษของกะปิ
- สำหรับการกินกะปิ นั้น ขั้นตอนการผลิตเป็นขั้นตอนสำคัญ เนื่องจากโอกาศในการมีสิ่งสกปรกเจือปน ทำใด้ง่าย ข้อควรระวังในการกินกะปิ คือ ควรเลือกกะปิที่สะอาด และ ถูกสุขอนอามัย
- กะปิมีรสเค็ม การกินกะปิมากเกินไป ทำให้ไตทำงานหนัก เสี่ยงการเกิดโรคความดันโลหิตสูง และ โรคไต
เมนูกะปิ เมนูอาหารที่มีกะปิ เป็นเครื่องปรุงรสชาติ สูตรอาหารที่มีกะปิ แบบง่ายๆ สามารถทำกินเองที่บ้านได้ มีทั้ง เมนูต้ม เมนูผัด เมนูแกง เมนูทอด หลากหลายด้วยวัตถุดิบ ทั้ง เมนูกุ้ง เมนูหอย เมนูปู เมนูปลา เมนูไก่ เมนูหมู กับข้าวจากกะปิ มีอะไรบ้าง กะปิทำอะไรกินได้บ้าง
แหล่งอ้างอิง
- https://th.wikipedia.org/wiki/กะปิ
- “กะปิ”. ระนอง ฐานข้อมูลด้านวิทยาศาสตร์ในแหล่งท่องเที่ยว. กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2009.
- อรวรรณ คงพันธุ์; วัชรี คงรัตน์. “กระบวนการหมักกะปิและการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากกะปิ” (PDF). เอกสารวิชาการฉบับที่ ๕/๒๕๕๖. กองพัฒนาอุตสาหกรรมสัตว์น้ำ กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. สืบค้นเมื่อ 2022-05-28. หน้า 3.
- ส.พลายน้อย (สิงหาคม 2005). “กะปิเป็นเหตุ”. กระยานิยาย เรื่องน่ารู้สารพัดรสจากรอบๆ สำรับ. ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ. (พิมพ์ครั้งที่ 2).
- ซวา มาลี (มกราคม 2008). อาหารการกินแห่งลุ่มทะเลสาบ รายการอาหารที่ไม่ใช่แค่เพียงการกิน. สงขลา: เครือข่ายสตรีรอบทะเลสาบ. pp. 34–35. ISBN 978-974-04-7237-7.